Instagram, içerik kısıtlaması tartışmalarının gölgesinde 14 yaşına giriyor
Aylık aktif kullanıcı sayısı 2 milyara ulaşan, siyasi içerik kısıtlaması ve açılan davalarla gündemde olan sosyal medya platformu Instagram, 14 yıldır dünyanın en konuşulan uygulamaları arasında yer alıyor.
6 Ekim 2010 yılında kurulan Instagram, dünyanın en çok kullanılan sosyal medya platformları arasında bulunuyor.
Dünyadaki aylık aktif kullanıcı sayısı 2 milyarı aşan platform, 9 Şubat'ta hayata geçirdiği bir dizi özellikle tepkilerin odağına yerleşti.
Platformun herhangi bir bilgilendirme yapmadan getirdiği "siyasi içerikleri kısıtla" özelliğinin, kullanıcıların isteği dışında etkinleştirilmesi tartışmalara yol açtı.
Bu özelliğin, ABD seçimleri için ya da Filistin'e destek ve bilgilendirme paylaşımlarına erişimi azaltmaya yönelik getirildiği belirtiliyor.
Türkiye'deki otoritelerle karşı karşıya geldi
Instagram, Türkiye'de de dönem dönem tartışmaların odağına yerleşti. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, 2 Ağustos'ta katalog suçlar çerçevesindeki politikalarından dolayı sosyal medya platformuna erişim engeli getirdi.
Instagram, şirket yetkilileriyle yürütülen görüşmeler sonucunda, katalog suçlara ilişkin taleplerin karşılanacağı ve kullanıcılara getirilen sansür konusunda ortak çalışma sözü verilmesi üzerine 10 Ağustos'ta yeniden erişime açıldı.
Rekabet Kurulu da 2022 yılında çatı şirket Meta'ya, Facebook, Instagram ve WhatsApp hizmetlerinden topladığı verileri birleştirerek sosyal ağ hizmetleri ile çevrim içi görüntülü reklamcılık pazarlarındaki rakiplerinin faaliyetlerini zorlaştırdığı ve pazara giriş engeli yarattığı gerekçeleriyle 346 milyon lira idari para cezası kesti. Soruşturma sonunda şirkete bu ihlalini gidermesi için süre tanınırken, endişeleri giderecek nitelikteki uyum tedbirleri sunulana kadar şirkete her gün için idari para cezası uygulandı. Şirket tarafından bu yıl Kurula sunulan uyum tedbirleri yeterli görülürken, firmaya soruşturma ve uyum sürecinde kesilen toplam ceza 898 milyon lirayı buldu.
Davalarla karşı karşıya
Instagram, dünya genelinde de çeşitli davalarla karşı karşıya kaldı. Uygulamanın çatı şirketi META farklı ülkelerde soruşturmalar geçirirken, son olarak ABD'de 13 yaşında bir kız çocuğu adına uygulama özelliklerinin "bağımlılık yarattığı" gerekçesiyle 5 milyar dolarlık dava açıldı.
ABD'de 41 eyalet ve Columbia Bölgesi de geçen yıl ortak girişimle şirketin "sosyal medyanın bağımlılık yapan doğasını" kullanarak gençlerin ve çocukların ruh sağlığını tehlikeye attığı gerekçesiyle dava süreci başlattı.
Meta'ya 27 Eylül'de de kullanıcı şifrelerini mevzuata uygun koruyamadığı için İrlanda Veri Koruma Komisyonu tarafından 91 milyon avro ceza verildi.
Bu sürecin ardından Instagram, çocuk ve gençlerin platformu kullanımını kısıtlayan ve güvenlik tedbirleri içeren "Genç Hesapları" uygulamasının başlayacağını duyurdu.
Platformun tarihçesi
Instagram, 6 Ekim 2010'da Mike Krieger ve Kevin Systrom tarafından kuruldu. Uygulama ilk günde 25 bin kullanıcı tarafından indirildi ve 3 aydan kısa süre içerisinde 1 milyon kullanıcıya ulaştı.
Fotoğraf ve video paylaşım platformu, 2012 yılında Apple tarafından "yılın uygulaması" seçilirken aynı yıl uygulamanın Android versiyonu yayımlandı. Instagram, kuruluşundan 18 ay sonra yaklaşık 1 milyar dolar değerle Facebook tarafından satın alındı.
Uygulamada 2013'te reklam sponsorlu fotoğraf ve video paylaşım süreci başlarken, 2016 yılında reklam gelirleri 3 milyar dolara ulaştı.
Instagram'ın marka değerinin 70 milyar dolar olduğu hesaplanıyor.
ABD'de Nasdaq endeksinde işlem gören Meta'nın piyasa değeri ise 1,4 trilyon doların üzerinde bulunuyor.
Son yıllarda reklam değeriyle de öne çıkan Instagram'ın sadece 2023'ün ilk yarısında, moda, yaşam tarzı ve güzellik markaları için 16,9 milyar dolarlık medya etki değeri oluşturduğu tahmin ediliyor.
Türkiye'nin en çok kullanılanları arasında
Instagram'ın takipçi ve beğeni rekorlarını ise dünyaca ünlü futbol yıldızları elinde tutuyor.
Lionel Messi'nin Dünya Kupası finalinin ardından kupayla paylaştığı fotoğraf 75,1 milyon ile en çok beğeniye sahip paylaşım olurken, Christiano Ronaldo 639 milyon kullanıcıyla en çok takipçiye sahip hesap olarak biliniyor.
Instagram, Türkiye'de de kullanıcıların en çok tercih ettiği uygulamalar arasında yer alıyor.
Türkiye İstatistik Kurumunun Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması'nın 2024 sonuçlarına göre, bireylerin en fazla kullandıkları sosyal medya ve mesajlaşma uygulamaları yüzde 86,2 ile WhatsApp, yüzde 71,3 ile YouTube ve yüzde 65,4 ile Instagram olarak sıralandı.